Parafia Dylągowa pod okupacją Sowiecką 1939-1941

Parafia Dylągowa powstała w XVI w. Posiadała murowany kościół zbudowany w 1905 r., pod wezwaniem św. Zofii. W Siedliskach w 1929 r., wybudowano i poświęcono kościół drewniany z materiału z rozebranego kościoła z Dylągowej. Dnia 18 VI 1939 r., w Siedliskach powstał wikariat eksponowany parafii Dylągowa. Na cmentarzu wsi w Wołodżu funkcjonowała kaplica publiczna pod wezwaniem św. Kazimierza w której odprawiano nabożeństwa. W Dąbrówce Starzeńskiej obok pałacu była kaplica publiczna poświecona w 1906 r., pod wezwaniem św. Józefa. Do parafii w 1939 r., należały następując miejscowości Dylągowa, Dąbrówka Starzeńska, Gdyczyna, Poręby z Hutą i Jsionowem, Pawłokoma, Siedliska, Wołodż z Wólką Wołodzką, Sielnica z Łączkami i Reszów. Na terenie parafii znajdowały się 3 cerkwie grekokatolickie - w Pawłokomej-cerkiew murowana z 1909 r., pod wezwaniem Opieki Przeczystej Bogurodzicy, w Siedliskach cerkiew drewniana zbudowana w 1860 r., pod wezwaniem św. Michała, w Wołodzi znajdowała się murowana cerkiew z 1906 r., pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża.

Kaplica w Dąbrówce Sarzeńskiej

Wołodź - kaplica

W wyniku porozumienia zawartego pomiędzy III Rzeszą a ZSRR 28 IX 1939 r. Związek Radziecki zajął tereny II Rzeczpospolitej po linę Sanu. W rezultacie tego układu parafia Dylągowa należąca do dekanatu dynowskiego znalazła się pod okupacją radziecką. Pierwsi żołnierze radzieccy w Dylągowej pojawili się już 30 września. W pierwszych dniach okupacji sowieci pozwalali swobodnie przekraczać granicę każdemu kto tylko chciał. Przekraczali ją przeważnie Żydzi. W grudniu 1939 r., utworzono placówki graniczne i obsadzono je mocnymi załogami. Na terenie parafii Dylągowa taki posterunek utworzono w budynku szkoły w Sielnicy gdzie przebywało około 100 żołnierzy. Od września 1939 r., do czerwca 1941 r., wojsko radzieckie zajmowało także plebanię w Dylągowej. Okupacyjne władze zainstalowały na plebani Urząd Stanu Cywilnego przebywali tam także wysiedleńcy z pasa granicznego. Na początku 1941 r., ks. Franciszek Paściak proboszcz parafii nie był wstanie zapłacić podatku od plebani i musiał ją opuścić zamieszkał wówczas u chłopa Józefa Palińskiego. 

Dylągowa - Kościół

         Plebania w Dylągowej została zniszczona przez żołnierzy radzieckich w 90 proc. zniszczeniu uległy wszystkie zabudowania gospodarskie. Żołnierze zrabowali w Dylągowej 3 kielichy, 5 ornatów i inną bieliznę kościelną. Na terenie naszej parafii Rosjanie zniszczyli przydrożne krzyże i figury oraz spalili cenną bibliotekę parafialną liczącą 300 tomów. Pod okupacją radziecką nabożeństwa w parafii odprawiane były w takim samym porządku jak przed wojną 1941 r., ks. Franciszek postanowił zorganizować pod koniec czerwca I Komunię św.- trzeba zaznaczyć, że uroczystość ta miała się odbyć praz pierwszy od wybuchu wojny. Żyd imieniem Tewel przedwojenny komunista pracujący w biurze powiatowym w Birczy ostrzegł ks. proboszcza, że Rosjanie chcą go aresztować ks. Franciszek Paściak widząc że Rosjanie chcą nie dopuścić do uroczystości postanowił ją przyspieszyć w czasie. Odbyła się ona 15 VI 1941 r. W homilii ksiądz proboszcz wezwał wszystkich parafian do urządzenia specjalnego tygodnia modlitw celem wyproszenia zmiłowania Bożego w tej trudnej sytuacji. Ksiądz Franciszek Paściak organizując obrzęd I Komunii św. wykazał się wielką odwagą oraz wręcz bohaterską postawą. Na terenie okupowanym przez wojska radziecki obowiązywał całkowity zakaz nauki religii i przygotowywania dzieci do I Spowiedzi i Komunii św. Jednak spełniając swój pasterski obowiązek ks. Paściak nie zastosował się do tych zakazów. Ówczesna kierowniczka szkoły wiejskiej w Dylągowej Władysława Wojnarowicz doniosła o tym inspektorowi w Birczy. Wybuchł ogromny skandal ponieważ tylko jeden ksiądz w całym powiecie ośmielił się nie dostosować do tych wytycznych. Po 15 czerwca do miejscowości przyjechał sam inspektor z Birczy i nakazał nauczycielom, aby tak zorganizowali plan lekcji dla dzieci by te nie miały czasu iść na religię. Inspektor zapowiedział, ze stan ten długo nie potrwa ponieważ w najbliższych dniach ks. Franciszek zostanie aresztowany. Do tego jednak nie doszło ponieważ 22 VI 1941 r., wybuchła wojna niemiecko radziecka.

                                                                                                                         Piotr Kwasiżur